ประมูลน้ำเชื้อวัวหลอดละแสน ที่รัฐเท็กซัส

ศาสตราจารย์ ดร. มงคล เตชะกำพุ

เมื่อปลายเดือนกุมภาพันธ์ที่แล้ว ผมได้มีโอกาสมาดูการประมูลวัวและน้ำเชื้อวัวพันธุ์ดีที่บริษัท ST genetics ซึ่งเป็นบริษัทเอกชนขนาดใหญ่ ที่ทำการค้าขายวัวพันธุ์ น้ำเชื้อ น้ำเชื้อแยกเพศ สำนักงานตั้งอยู่ห่างจาก เมือง College station ในรัฐเท็กซัส ไม่ไกลนักสักยี่สิบกิโลเมตรเห็นจะได้ ขับรถไปประมาณสักยี่สิบสี่นาที บริเวณของฟาร์มจะมีทุ่งหญ้าเขียวขจี ในขณะที่พื้นที่รอบข้างยังเป็นทรายและมีต้นไม้แห้ง มีวัวพันธุ์ต่างๆ ยืนเล็ม หญ้าสบายใจ ทั้งเป็นพ่อวัวพันธุ์ แม่วัวที่ใช้เก็บตัวอ่อนและแม่วัวที่เป็นตัวรับตัวอ่อน และวัวพันธุ์ที่มีไว้ขาย ที่ตั้ง ของบริษัทนี้เป็นที่ทำการสำนักงานและเป็นศูนย์ผลิตน้ำเชื้อวัวเนื้อชั้นดีขายทั่วโลก

ผู้มาประมูลที่มาก่อนเวลาจะหาเวลาเดินไปดูตัววัวในคอกที่มีในแคตาล็อก แสดงพันธุ์ประวัติ แหล่งที่มา ลักษณะทางพันธุกรรม โดยแบ่งเป็นคอกๆ ส่วนใหญ่มาจากประเทศลาตินอเมริกา รวมทั้งเจ้าของ เจ้าหน้าที่และ คนงานทั้งหมด ดูจะเป็นคนที่ไม่ใช่คนอเมริกาผิวขาว เพราะทุกคนพูดภาษาสเปนกันหมด

ปกติวัวเนื้อตัวผู้จะต้องมีอายุถึงวัยเจริญพันธุ์ อายุอานามก็สามสี่ปี ถึงจะผลิตน้ำเชื้อและใช้ทำงานตาม หน้าที่ได้ น้ำเชื้อวัวปกติจะถูกสร้างขึ้นมาจากเซลล์เซมินิเฟอรัส ทูบูล (seminiferous tubule) ในลูกอัณฑะ มี ลักษณะเป็นท่อกลวงขดไปมาในลูกอัณฑะ ประมาณกันว่ายาวถึง 5.2 กิโลเมตรเลยทีเดียว หากทำการตัดท่อตาม ขวางตรงไหนก็จะเจอตัวอสุจิทั้งที่เป็นตัวเต็มวัยอยู่กลางท่อและตัวกลมๆ แทรกตามเซลล์พี่เลี้ยงที่ยึดเหมือนเป็น โครงสร้างทางสถาปัตยกรรมให้เซลล์อสุจิยึดติดกันรวมกันได้ ตัวอสุจิสร้างเสร็จจะมีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างมีหัวมี หาง เคลื่อนที่ได้ ไม่มีเซลล์ใดในร่างกายจะเหมือนตัวอสุจิอีกแล้ว ตัวอสุจิที่สร้างเสร็จจะไหลลงตามท่อใหญ่ขึ้นที่ เรียกว่าท่ออิปิดิไดมิส ตรงนี้เซลล์อสุจิจะมีการเจริญพร้อมออกไปปฏิสนธิ โดยหลั่งออกมาทางลำลึงค์ (penis)

การผลิตน้ำเชื้อเป็นการทำงานแบบไม่มีวันหยุดพัก ผลิตทั้งวันทั้งคืน นั่งๆ นอนๆ เดินๆ ก็สร้างขึ้น ไม่มี โอที เรียกว่าถ้าเป็นโรงงานก็ไม่มีวันหยุดเลยทีเดียว ก็จะผลิตน้ำเชื้อกันครั้งละสี่ห้าพันล้านตัว บางตัวได้น้อย บาง ตัวได้มาก ถ้าอากาศร้อนหน่อยก็ผลิตน้อย อากาศดี อาหารดี การจัดการดี ไม่เป็นโรคก็ผลิตได้มาก

ในการผลิตน้ำเชื้อจะรีดออกมา หนึ่งครั้งของการหลั่งเรียกว่า “ejaculation” ดังนั้นหลั่งหนึ่งครั้ง เรียก สั้นว่า หนึ่งอีแจคกูเลท (ejaculate) ก่อนรีดต้องพยายามยั่วให้พ่อพันธุ์เกิดความกำหนัด คือขึ้นแล้วดึงลง จนครั้ง ต่อมาก็จะฮึกเหิม หลั่งน้ำเชื้อจำนวนมาก การเก็บน้ำเชื้อแต่ละครั้งจะรีดประมาณสองสามอีแจค นั้นหมายความ ว่าถ้าพ่อวัวตัวไหน ฟิตเปรี๊ยะ ก็จะได้น้ำเชื้อหลังมาเจือจางกับน้ำเลี้ยงเชื้ออาจได้เป็นหลายร้อยถึงพันหลอด ขนาด บรรจุ 0.25 มล. โดยควรจะต้องมีตัวอสุจิที่เคลื่อนไปข้างหน้า (progressive motility) ประมาณสัก 8-10 ล้านตัว ต่อหนึ่งหลอด คิดกันเอาเองว่าจะได้สักกี่หลอด???

บรรยากาศการประมูลดูน่าตื่นเต้น มีกรรมการกลางและโฆษกที่ประกาศอย่างเร้าใจ อยู่ด้านบน บรรยากาศให้นึกถึงเวลาพากษ์เวลาแข่งเรือยาว มีทั้งตัววัวเป็นๆ จะถูกปล่อยออกมาจากคอกด้านหลัง แล้วกลับ ออกประตูอีกด้านหนึ่ง บางตัวก็กระโจนทะยานออกมา ชนคอกดังตูมก็มี เพราะวัวพวกนี้ไม่เคยได้ถูกบังคับให้เข้า ที่แคบๆ แต่ละตัวจะมีวิดีโอแนะนำตัววัวที่ประมูลเป็นคลิปที่ถ่ายทำที่ฟาร์ม ทำให้เห็นท่วงท่าเดิน และตัวเป็นๆ ราคาตัววัวสาวจะขึ้นต้นที่ 2,500 เหรียญ แล้วเพิ่มทีละ 250 เหรียญ โดยกรรมการด้านล่างซา้ยวและขวา จะคอย หันดูว่าจะมีผู้ประมูลยกกระดาษเล็กๆ ที่มีเบอร์ประจ าตัวที่ลงทะเบียนไว้ขึ้นมา สำหรับการประมูลน้ำเชื้อหนึ่งล็อต มี 5 หลอด สู้กันหลอดเริ่มต้นที่ 100 เหรียญ หรือสามพันบาทกว่า ๆ จนถึงราคาที่มีคนเสนอประมูล โดยจะยกเป็นใบขึ้นมา มีคนด้านล่างสองคนดูซ้ายและขวา ว่าจะมีคนยกป้าย กระดาษขึ้นสู้กัน บางตัวก็สู้กันอยู่หลายนาที แต่บางตัว บางล็อต ก็แปร๊บเดียว ราคาน้ำเชื้อแตกต่างกันในแต่ละตัว บางตัวดันขึ้นไปเป็นสองสามพันเหรียญ บางตัวมาจบที่หกพันเหรียญหรือเทียบเป็นเงินไทย ก็หนึ่งแสนแปดหมื่น บาทเลยทีเดียว ฟังดูแล้วน่าตกใจ น้้ำเชื้อวัวหลอดละแสน ผู้มาประมูลจะมีหมายเลขประจำตัว และเมื่อประมูล แล้วจะมีการจัดบันทึกตามราคาที่ประมูลได้ และไปทำสัญญาจ่ายเงินต่อไป

สำหรับในประเทศไทยการผลิตน้ำเชื้อใช้เพื่อการผสมเทียมวัว ยังไม่มีการประมูลแบบนี้ แหล่งน้ำเชื้อวัว นั้นมาจาก 2 แหล่งใหญ่ คือ ของกรมปศุสัตว์ที่มีศูนย์ผลิตน้ำเชื้อทั้งที่ดอยอินทนน์ เชียงใหม่ ที่ลำพญากลาง ลพบุรี

และที่ขอนแก่น วัวเนื้อและวัวนม ส่วนอีกที่หนึ่งของกองทัพไทย ที่อำเภอพนมสารคาม น้ำเชื้อดังกล่าวมิได้นำมา จำหน่ายแต่อย่างใด แต่เป็นการให้เปล่าในรูปการบริการไปกับการผสมเทียมของหน่วยงาน เพื่อส่งเสริมการเลี้ยง วัวเนื้อและวัวนม นอกเหนือจากนั้นอาจมีภาคเอกชนที่มีการผลิตบ้าง หรือก็เป็นการผลิตที่จากที่ไม่ได้รับรองจาก ราชการของกรมปศุสัตว์ ในประเทศไทยยังไม่มีการจัดตั้งศูนย์น้ำเชื้อมาตรฐานของภาคเอกชนเท่าใดนัก การใช้น้ำเชื้อวัวพันธุ์ดียัง ได้มาจากการนำเข้าของบริษัทเอกชน ในรูปน้ำเชื้อแช่แข็ง (frozen semen) ราคาก็จะแตกต่างขึ้นกับสายพันธุ์ และค่าทางพันธุกรรม นับเป็นธุรกิจปศุสัตว์ที่ทำรายได้ให้แก่ภาคเอกชน ทั้งนี้เนื่องจากฟาร์มบางแห่งที่มีเงิน และ ต้องการปรับปรุงพันธุ์ของตนเอง โดยอาจเป็นผู้ขายพันธุ์เอง ไม่นิยมใช้น้ำเชื้อที่ผลิตในประเทศ เนื่องจากเชื่อว่า น้ำเชื้อที่มาจากต่างประเทศนั้นมีสายพันธุ์ที่ดี ได้รับการปรับปรุงพันธุ์ที่ดีกว่า และอาจมีสายพันธุ์ที่ทางภาค ราชการไม่ผลิต รวมทั้งปัจจุบันมีการนำเอาน้ำเชื้อแยกเพศ (sexed semen) เข้ามาจำหน่าย โดยในประเทศไทย ยังไม่มีเทคโนโลยีทางโฟว์ไซโตเมตรีที่ให้ผลที่ค่อนข้างแม่นยำ การจัดตั้งศูนย์ผลิตน้ำเชื้อเอกชน น่าจะเป็น ตัวกระตุ้นวงการเลี้ยงวัวเนื้อและวัวนมได้เป็นอย่างดี

ขอขอบคุณ คุณสัญญา สุภาพพรชัย หจก. พรชัยอินเตอร์เทรด และ Dr. Alfredo Castro ที่ได้นำผมไป เพิ่มประสบการณ์การเรียนรู้ครั้งนี้