jos55 instaslot88 Pusat Togel Online ฉากทัศน์ความสัมพันธ์สหรัฐฯ-อิหร่าน ในภูมิรัฐศาสตร์โลกอำนาจหลายขั้ว ตอนที่ 1 - INEWHORIZON

INEWHORIZON

ขอบฟ้าใหม่

ฉากทัศน์ความสัมพันธ์สหรัฐฯ-อิหร่าน ในภูมิรัฐศาสตร์โลกอำนาจหลายขั้ว ตอนที่ 1

ฉากทัศน์ความสัมพันธ์สหรัฐฯ-อิหร่าน ในภูมิรัฐศาสตร์โลกอำนาจหลายขั้ว ตอนที่ 1

ประเสริฐ สุขศาสน์กวิน

ศูนย์อิสลามและอิหร่านศึกษา วทส.

ทันทีที่สื่อกระแสหลักได้รายงานเมื่อวันนที่ 18 ก.ย.2566 ว่า สหรัฐอเมริกาและอิหร่านบรรลุข้อตกลงแลกตัวนักโทษ โดยชาวอเมริกัน 5 คนที่เคยถูกจำคุุกอยู่ในอิหร่าน และได้ปล่อยตัวออกเดินทางจากเตะหรานไปที่สนามบินนานาชาติโดฮากาตาร์ โดยมีเจ้าหน้าที่สหรัฐฯ มารอรับและในเวลาไล่เลี่ยกันทางสหรัฐฯยกเลิกการอายัดเงินกองทุนของอิหร่าน จำนวน 6,000 ล้านดอลลาร์สหรัฐ หรือประมาณ 2.14 แสนล้านบาท ที่ถูกสั่งอายัดไว้ก่อนหน้านี้ โดยแหล่งข่าวทั้งสื่อกระแสหลักและกระแสรองรายงานว่าเงินกองทุนดังกล่าวของอิหร่านที่มีการอายัดไว้นั้น ได้ถูกโอนเข้าบัญชีในประเทศกาตาร์แล้ว โดยเป็นการดำเนินการตามลำดับขั้นตอนตามข้อตกลงที่ได้มีการบรรลุความเห็นพ้องกันไว้  ด้านโฆษกกระทรวงต่างประเทศอิหร่าน กล่าวว่าเงินกองทุนดังกล่าวของอิหร่าน ที่ถูกอายัดไว้ในประเทศเกาหลีใต้ หลังจากสหรัฐออกมาตรการคว่ำบาตรอิหร่านที่รุนแรงขึ้นในปี 2018 นั้น โดยจะถูกนำไปใช้ด้านมนุษยธรรม

ทำให้โลกจับจ้องไปที่อิหร่านกับสหรัฐฯอีกครั้งและทั่วโลกตั้งคำถามว่าหรือว่าวันนี้อิหร่านกับสหรัฐฯมีทีท่าจะสานสัมพันธ์ที่ดีกระนั้นหรือ?ในขณะที่สหรัฐฯปฏิเสธเสียงแข็งว่าไม่ได้อ่อนข้อให้อิหร่านหรือยอมปลดล็อกการคว้ำบาตรใดๆ แต่ครั้งนี้เป็นแค่บทเฉพาะกาล แต่ก็มีนักวิเคราะห์บางคนมองว่าสหรัฐฯจำต้องยอมถอยให้อิหร่านเพราะอิหร่านเข็มแข็งมากเกินที่จะต้านทานหรือบางสำนักข่าวมองว่านี่คือฉากทัศน์ใหม่ของการผงาดของอิหร่านที่แม้แต่สหรัฐฯต้องยอมถอย

หากเราย้อนดูความสัมพันธ์สหรัฐฯ-อิหร่าน จะพบว่าความสัมพันธ์ระหว่างอิหร่านและสหรัฐอเมริกา มีความสัมพันธ์อย่างใกล้ชิดทางมิตรภาพและเชิงยุทธศาสตร์ นับตั้งแต่ ปี 1856 จนถึง 1953 ขณะที่เหล่าเยาวชนหรืนักปฏิรูปชาวอิหร่านต่างได้รับอิทธิพลจากค่านิยมของแบบอเมริกันสูงทีเดียว ไม่ว่าในกรณีประชาธิปไตยและอำนาจอธิปไตย  นาย William Morgan Shusterชาวอเมริกันผู้มีบทบาทเป็นผู้ปฏิรูประบบการเงินของอิหร่าน ในปี 1919 ในช่วงเวลานั้น บอกว่าสหรัฐอเมริกายืนหยัดในการเผชิญหน้ากับความพยายามของอังกฤษและรัสเซียที่จะเข้ามาอิทธิพลในการยึดครองอิหร่านและเขากล่าวว่าสหรัฐฯได้ปกป้องเสรีภาพและอำนาจอธิปไตยของอิหร่าน และยังมีชาวอเมริกันอีกคนหนึ่งชื่อว่า Howard Baskerville ชาวเมือง Nebraska สำเร็จการศึกษาจากมหาวิทยาลัย Princeton เขาเดินทางมายังอิหร่านเพื่อทำการสอนและเขาเข้าร่วมในขบวนการเคลื่อนไหวเพื่อเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญและต่อสู้กับเผด็จการร่วมกับประชาชน จนกระทั่งเขาเสียชีวิตในอิหร่านเลยทีเดียว

แต่เมื่องปรากฏการปฏิวัติอิหร่านในปี 1979 และการจับตัวประกันของนักการทูตชาวอเมริกันในกรุงเตหะราน อิหร่าน และการปฏิวัติในอิหร่านนั้นเกิดขึ้นเพราะเผด็จการของกษัตริย์พระเจ้าชาห์และการครอบงำของสหรัฐอเมริกาที่มีต่ออิหร่าน สิบสามวันหลังจากการเดินทางถึงสหรัฐอเมริกาของกษัตริย์ชาห์ เหล่าผู้ประท้วงในกรุงเตหะรานได้บุกโจมตีสถานทูตสหรัฐฯและจับนักการทูตชาวอเมริกัน 52 คนมาเป็นตัวประกัน ทำให้ความสัมพันธ์ระหว่างสหรัฐ-อิหร่านขาดสบั้นลงและเป็นไม้เบื่อไม้เมามาจนถึงวันนี้

ต่อมาสหรัฐฯได้แทกแซงอิหร่านทุกวิธี เช่นในวันที่ 19 มกราคม 1981 อิหร่านและสหรัฐอเมริกาได้ลงนามในข้อตกลงแอลจีเรีย ตามที่มีการตกลงกันไว้ว่าอิหร่านจะปล่อยตัวประกันชาวอเมริกัน และสหรัฐฯ จะไม่เข้ามาแทรกแซงทั้งทางตรงหรือทางอ้อม ไม่ว่าจะเป็นทหารหรือพลเรือน  ให้การปล่อยทรัพย์สินของอิหร่าน และการยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรอิหร่าน ในความเป็นจริงแล้ว ข้อตกลงระหว่างอิหร่านและแอลจีเรียในปี 1981 อาจเป็นรากฐานของความสัมพันธ์ครั้งใหม่ระหว่างอิหร่านและสหรัฐอเมริกา เพื่อให้ทั้งสองประเทศมีความสัมพันธ์ครั้งใหม่บนพื้นฐานของความเคารพซึ่งกันและกัน การไม่แทรกแซง และการมีผลประโยชน์ร่วมกัน ทันทีที่ตัวประกันชาวอเมริกันได้รับการปล่อยตัว รัฐบาลวอชิงตันก็ละเมิดข้อตกลงแอลจีเรียและก็ทำให้ชาวอิหร่านทราบว่า การลงนามของสหรัฐ นั้นไม่สามารถไว้วางใจ

แต่เหตุการณ์ที่เจ็บปวดสำหรับชาวอิหร่าน คือ สหรัฐอเมริกาสนับสนุนการรุกรานอิหร่านของอดีตประธานาธิบดีซัดดัม อิรัก โดยสหรัฐอเมริกาและยุโรปเป็นหัวหอกจัดหาเทคโนโลยีและวัสถุระเบิดเคมีชีวะภาพให้กับซัดดัม ส่งผลให้ชาวอิหร่านประมาณ 100,000 คนเสียชีวิตและได้รับบาดเจ็บ  หนังสือพิมพ์วอชิงตันโพสต์ เปิดเผยในรายงานว่า ระหว่างสงครามอิรักกับอิหร่าน รัฐบาลของเรแกนและบุชได้มอบสารพิษทางเคมีและชีวภาพให้แก่ซัดดัม เดอะนิวยอร์กไทมส์ ยังเปิดเผยว่า เจ้าหน้าที่อเมริกัน 60 นายแอบให้ข้อมูลแก่ซัดดัมเกี่ยวกับแผนปฏิบัติการและความเคลื่อนไหวของกองกำลังอิหร่าน

ต่อมาการถอนตัวของทรัมป์ออกจากข้อตกลง JCPOA เพื่อมาตรการคว้ำบาตรอิหร่านอย่างรุนแรงที่สุด  แต่ก็ไม่สามารถทำให้อิหร่านลดความแข็งกร้าวลงได้ เพราะว่าอิหร่านมีทางออกหลายทาง ไม่ว่าความสัมพันธ์อิหร่านกับกลุ่มชาติตะวันออก โดยเฉพาะรัสเซียและจีน และ อิหร่านได้เข้าเป็นสมาชิกของสนธิสัญญาเซี่ยงไฮ้ และเข้าร่วมสมชิกกลุ่มประเทศ BRICS ที่มีฐานเศรษฐกิจใหญ่กว่า G20 และหากสหรัฐฯได้ยึดมั่นต่อข้อตกลง JCPOA และไม่ตระบัดสัตย์อย่างน้อยสหรัฐฯ ก็สามารถหารือกันเกี่ยวกับประเด็นระดับภูมิภาคกับอิหร่านได้

ขณะที่นักวิเคราะห์ด้านความสัมพันธ์ระหว่างประเทศมองว่า การปลดล็อกการคืนเงินที่อายัดไว้ในเกาหลีใต้และการแลกตัวประกันนั้น คือสัญญาณของการถดถอยสหรัฐฯและเกมการต่อรองอิหร่านมีเหนือกว่า  ทำให้นักวิเคราะห์มองว่าในรัฐบาลรออีซี่ อาจจะเป็นไปได้ที่ได้เห็นการยกเลิกคร้ำบาตรอิหร่านอย่างเป็นทางการอีกครั้ง และอีกฉากทัศน์สหรัฐฯอาจจะถอนทหารออกจากอิรักเหมือนในอัฟกานิถาน  นักวเคราะห์มองว่าเกมนี้อิหร่านเป็นผู้กำหนด และอิหร่านจะกลายเป็นตัวแสดงสำคัญทางฉากทัศน์ทางภูมิรัฐศาสตร์และการเมืองในตะวันออกกลางอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้

Facebook Comments

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *