jos55 instaslot88 Pusat Togel Online คำศัพท์และแนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ที่น่าสนใจ : moral hazard (จริยวิบัติ) - INEWHORIZON

INEWHORIZON

ขอบฟ้าใหม่

คำศัพท์และแนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ที่น่าสนใจ : moral hazard (จริยวิบัติ)

คำศัพท์และแนวคิดทางเศรษฐศาสตร์ที่น่าสนใจ : moral hazard (จริยวิบัติ)

ความหมายและตัวอย่าง

   จริยะวิบัติ หมายถึงปัจเจกบุคคลหรือกลุ่มบุคคลมีความประพฤติที่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อสังคม โดยเกิดจากแรงจูงใจบางอย่าง เช่น ทำความเสียหายแล้วไม่ต้องรับผิดชอบ ไม่ต้องชดใช้ความเสียหายใดๆ เพราะสามารถผลักภาระให้ผู้อื่นได้

    พฤติกรรมจริยวิบัติ อาจเกิดจากความไม่สมมาตรของสารสนเทศ (information asymmetry) คือฝ่ายหนึ่งมีข้อมูลมากกว่าอีกฝ่ายหนึ่ง  หรือมีข่าวสารข้อมูลบางอย่างที่ไม่ยอมเปิดเผยให้อีกฝ่ายหนึ่งทราบ ทำให้อีกฝ่ายหนึ่งยอมทำสัญญาหรือข้อตกลงที่เสียเปรียบ ตัวอย่างเช่นผู้ทำประกันภัยไม่ดูแลรักษาทรัพย์สินของตนเองที่ได้รับการค้ำประกันไว้แล้ว   คนพากันไปรับสินค้าและบริการฟรี ทั้งๆที่ไม่จำเป็นต้องใช้  หรือการมีเจตนารมย์ที่ไม่บริสุทธิ์ หลอกลวงคู่กรณีเพื่อได้รับการชดเชย

จริยวิบัตินี้ เกิดขึ้นได้ทั้งในกรณีที่ตั้งใจและไม่ตั้งใจ อาจเกิดจากอุบัติเหตุหรือความชะล่าใจ  ตัวอย่างเช่น  ผู้ทำประกันอุบัติเหตุรถยนต์ชั้นหนึ่ง  อาจขับรถโดยไม่ระวัง  เพราะคิดว่าเมื่อเกิดความเสียหายกับคนหรือกับรถยนต์  แล้วไม่ต้องรับผิดชอบ บริษัทประกันภัยจะเป็นผู้ชดใช้ค่าเสียหายทั้งหมด   เจ้าของทรัพย์สินไม่ดูแลรักษาทรัพย์สินของตนที่มีการประกันไว้กับบริษัทประกันภัย      หรือ สินค้าที่วางจำหน่ายไม่เปิดเผยข้อมูลหรืออันตรายที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้      ยารักษาโรค แม้มีคำอธิบาย แต่ไม่ได้ระบุผลข้างเคียงที่อาจมีผลเสียต่อสุขภาพ หรือมีการระบุ แต่ไม่ชัดเจน  ประชาชนไปใช้บริการทางการแพทย์เกินความจำเป็นเพราะรัฐบาลมีนโยบายรักษาพยาบาลฟรี  หรือเสียค่าใข้จ่ายเพียงเล็กน้อย ผู้ฝากเงินทำการฝากเงินในธนาคารและสถาบันการเงินที่จ่ายอัตราดอกเบี้ยเงินฝากสูง โดยไม่คำนึงถึงความเสี่ยง เพราะมีการประกันเงินฝากจากรัฐบาล เป็นต้น

พฤติกรรมจริยวิบัติบางอย่าง เกิดจากเจตนารมย์ที่ไม่บริสุทธิ์หรือไร้คุณธรรม  ตัวอย่างเช่น  ทำประกันไฟโรงงานในวงเงินสูง แล้วจุดไฟเผาโรงงานของตนเองเพื่อหวังค่าสินไหมทดแทน    คนที่รู้ว่าจะมีชีวิตอยู่ไม่นานไปทำประกันชีวิต โดยไม่เปิดเผยอาการเจ็บป่วยของตนเองหรือให้สินบนแพทย์ผู้ตรวจ   หลอกบริษัทประกันชีวิตว่าตนเองยังมีสุขภาพที่ดี  สามีทำประกันชีวิตให้ภรรยา แล้วทำให้ภรรยาประสบอุบัติเหตุจนเสียชีวิต  เพื่อตนจะได้รับค่าสินไหมทดแทน  โรงงานอุตสาหกรรมที่มีประกันสุขภาพให้แก่คนงานมักมีสภาพการทำงานไม่ปลอดภัย ไม่มีอุปกรณ์และมาตรการป้องกันที่ดีพอ   ทำให้คนงานประสบอุบัติเหตุบาดเจ็บได้ง่าย

   การมีสารสนเทศที่เพียงพอ มีส่วนในการป้องกันพฤติกรรมจริยวิบัติ  บริษัทประกันชีวิต หรือประกันภัย จึงมีมาตรการตรวจสอบที่เข้มงวด รัดกุมต่อผู้เอาประกัน  บางครั้ง นโยบายของรัฐบาล ก็ทำให้เกิดจริยวิบัติ ในบางประเทศ มีรัฐวิสากิจอยู่มาก  รัฐวิสากิจส่วนมากดำเนินงานอย่างไม่มีประสิทธิภาพ และมีผู้บริหารที่มีพฤติการทุจริตคอรัปชั่น    โดยหลักการ แล้ว  รัฐบาลและประชาชนเป็นเจ้าของรัฐวิสาหกิจ  แต่ผู้บริหารรัฐวิสาหกิจ อาจไม่ได้คิดเช่นนั้น คิดว่า หากบริหารงานไม่ดี และประสบกับการขาดทุน  รัฐบาลจะต้องเข้ามาอุ้มชูเพื่อไม่ให้ล้มละลาย รัฐวิสาหกิจบางแห่งมีการจ่ายเงินเดือนและโบนัสให้ผู้บริหารในระดับสูง หรือจ่ายเงินเดือนให้แก่พนักงานสูงกว่าธุรกิจเอกชนเพื่อเอาใจพนักงาน พฤติกรรมเช่นนี้   ทำให้บางประเทศ มีรัฐวิสากิจที่มีสภาพเหมือนผีดิบ (zombie)จำนวนมาก  อยู่ได้ด้วยการช่วยเหลือ อุดหนุนจากรัฐบาล และได้รับเงินกู้ในอัตราดอกเบี้ยต่ำ   จากปัญหาต่างๆของรัฐวิสาหกิจ   บางประเทศจึงมีโยบายปฏิรูปรัฐวิสาหกิจด้วยวิธีต่างๆ เช่น ขายรัฐวิสาหกิจให้แก่ภาคเอกชน ให้ธุรกิจเอกชนเข้ามาถือหุ้นบางส่วน  ลดการให้เงินกู้ในอัตราดอกเบี้ยต่ำ ในที่สุด ถ้าเหลือกำลังที่จะกอบกู้ได้ ก็ปล่อยให้ล้มละลายไป

   ในประเทศที่ใช้ระบบเศรษฐกิจตลาด ก็มีปรากฏการณ์จริยวิบัติ ที่เกิดจากพฤติกรรมของบริษัทเอกขนที่มีขนาดใหญ่มาก  ที่รัฐบาลเห็นว่าใหญ่เกินกว่าที่จะปล่อยให้ล้มละลาย(too big to fail)  ธุรกิจที่มีขนาดใหญ่มาก หากปล่อยให้ล้มละลาย จะมีผลกระทบต่อความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคมของประเทศ  วิกฤตเศรษฐการเงินในโลกตะวันตกในสองทศวรรษที่ผ่านมาหลายครั้ง เริ่มจากความไม่เชื่อมั่นในระบบการเงินและการอุ้มชูของรัฐบาลจนในที่สุดเมื่อรัฐบาลอุ้มไม่ไหว ก็ระเบิดออกมาเป็นวิกฤตเศรษฐกิจการเงินครั้งใหญ่ที่มีผลกระทบและลุกลามในวงกว้าง

    การจำนำข้าวในสมัยรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ก็มีลักษณะเข้าข่ายจริยวิบัติ  การรับจำนำ(รับซื้อ)ข้าว โดยไม่มีการตรวจสอบคุณภาพที่ชัดเจน  ทำให้ชาวนาปลูกข้าวที่เก็บเกี่ยวได้เร็วโดยไม่คำนึงถึงคุณภาพ   มีการลักลอบนำข้าวจากประเทศเพื่อนบ้านเข้ามาจำนำ(ขาย)ให้หน่วยงานของรัฐบาลไทยที่รับซื้อข้าว   รัฐบาลประกาศว่า มีการขายข้าวให้ต่างประเทศโดยการทำสัญญาระหว่างรัฐบาลไทยกับรัฐบาลต่างประเทศ (โครงการ G to G)  แต่ที่แท้ไม่มีการขาย  ข้าวยังอยู่ในประเทศ  แต่ให้โรงสีที่เป็นพรรคพวกของรัฐบาล ระบายสู่ตลาดภายในประเทศ  ปริมาณข้าวในประเทศจึงไม่ลดลง  ราคาข้าวก็ไม่สูงขึ้น  การจำนำข้าว จึงสร้างผลเสียหายทางเศรษฐกิจแก่ประเทศไทยเป็นอย่างมาก  รัฐบาลต่อจากนั้นต้องแบกรับภาระหนี้มหาศาล  นโยบายการจำนำข้าวของรัฐบาลยิ่งลักษณ์  จึงเป็นพฤติกรรม จริยวิบัติอีกรูปแบบหนึ่ง

วิธีป้องกันจริยวิบัติ

   การดำเนินนโยบายและการบริหารประเทศ มีส่วนทำให้เกิดพฤติกรรมจริยวิบัติ ที่สร้างความเสียหายแก่สังคมและประเทศได้ เช่น มีนโยบายประชานิยม โน้มน้าวให้ประชาชนมีความประพฤติที่เป็นภัยต่อเศรษฐกิจของประเทศ  การตั้งเป้าหมายผลผลิตเกินความเป็นจริง เมื่อทำไม่ได้ ก็แสดงข้อมูลเท็จ ล้วนเป็นพฤติกรรมที่มีส่วนสร้างจริยวิบัติ

    ในช่วงปีค.ศ. 1959-1961  ประเทศจีนมีคนอดตายหลายสิบล้านคน จากการดำเนินนโยบาย“ การก้าวกระโดดไปข้างหน้าที่ยิ่งใหญ่”(great leap forward) ที่รณรงค์ให้เพิ่มผลผลิตการเกษตร โดยตั้งเป้าหมายไว้สูงมาก และพยายามรณรงค์ให้ประชาชนในพื้นที่ต่างๆ เร่งเพิ่มผลผลิตด้วยการทำงานหนัก เพื่อให้ได้ผลผลิตตามเป้าหมายที่กำหนดไว้   พื้นที่ที่มีผลผลิตตามเป้าหมาย จะได้รับการชมเชยจากรัฐบาล และข้าราชการในท้องถิ่นนั้นจะได้รับการปูนบำเหน็จ  ส่วนท้องถิ่นที่ไม่สามารถเพิ่มผลผลิตได้ตามเป้าหมายตามกำหนด จะต้องรับการลงโทษ  นโยบายนี้ ทำให้เกิดการรายงานเท็จ   ตัวเลขผลผลิตสูงเกินความเป็นจริงไปมาก  ผู้บริหารในหลายพื้นที่ต่างพากันโอ้อวดว่า ด้วยความมุ่งมั่นของประชาชนในท้องถิ่น  ทำให้ผลผลิตเพิ่มขึ้นได้ตามเป้าหมาย  เมื่อรัฐบาลรับทราบข้อมูลนี้  จึงสั่งให้ท้องถิ่นส่งมอบผลผลิตให้ส่วนกลางในปริมาณที่ มากกว่าที่เคยส่งมอบก่อนหน้านี้    เมื่อต้องส่งมอบมาก ย่อมมีผลผลิตเหลือให้ประชาชนบริโภคลดลงจากเดิมมาก  หลายพื้นที่ของประเทศ ทั้งอาหารที่ต้องเก็บไว้เพื่อบริโภค เมล็ดพันธุ์พืช และอาหารสัตว์ที่ควรเก็บไว้สำหรับฤดูการผลิตต่อไป  ถูกนำไปส่งมอบให้ส่วนกลางตามกฎระเบียบของระบบคอมมูน  ทำให้ฤดูการผลิตต่อไป เกิดภาวะขาดแคลนปัจจัยการผลิต และขาดแคลนอาหาร   ประชาชนต้องลดการบริโภคลงตามการลดลงของอาหารที่มีเหลืออยู่

นอกจากนั้น การรายงานข้อมูลที่เกินความเป็นจริง ยังทำให้เกิดข้อผิดพลาดในการดำเนินนโยบายของรัฐบาล  จากข้อมูลที่มีการเปิดเผยในเวลาต่อมา พบว่า  ในปี 1958 และ 1959  ประเทศจีนมีการส่งออกอาหารไปยังสหภาพโซเวียตและประเทศในยุโรปตะวันออกเป็นปริมาณมาก  การที่รัฐบาลจีนทำเช่นนี้   ส่วนหนึ่งเป็นเพราะเห็นว่า ในเวลานั้นประเทศจีนมีธัญญาหารเหลือกินอยู่เป็นปริมาณมาก   ต่อมาเมื่อการขาดแคลนอาหารในประเทศปรากฏชัดขึ้น จึงมีการนำเข้าธัญญาหารจากต่างประเทศ  แต่ก็ปฏิเสธความช่วยเหลือจากสหรัฐอเมริกา ด้วยเหตุผลทางการเมือง

   นอกจากการเร่งผลผลิตในภาคการเกษตรแล้ว นโยบายก้าวกระโดดไปข้างหน้าที่ยิ่งใหญ่  ยังรณรงค์ให้มีการผลิตเหล็กกล้าทั่วทั้งประเทศ  มีการตั้งเตาถลุงเหล็กในครอบครัวประชาชนจำนวนมาก และมีการตัดไม้ทำลายป่า เพื่อเอาต้นไม้มาทำฟืน เพื่อเป็นเชื้อเพลิงในการถลุงเหล็ก  แต่ได้เศษเหล็กที่ใช้ประโยชน์อะไรไม่ได้เป็นปริมาณมาก   ขณะเดียวกันป่าไม้ก็ถูกทำลาย  อันเป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดภัยแล้งในหลายพื้นที่ของประเทศจีนในเวลาต่อมา

นโยบายการก้าวกระโดดที่ยิ่งใหญ่ของรัฐบาลจีนในสมัยที่เหมาเจ๋อตงมีอำนาจสูงสุด จึงเป็นนโยบายที่โน้มน้าวให้ข้าราชการและประชาชนมีพฤติกรรมจริยวิบัติ  ที่ก่อให้เกิดความเสียหายต่อประเทศชาติ เป็นอย่างมาก

    ดังนั้น การป้องกันจริยวิบัติ นโยบายและการดำเนินงานของรัฐ  จึงมีส่วนสำคัญ นอกจากนั้น รัฐบาลยังมีบทบาทในการรวบรวมและเผยแพร่ข่าวสารข้อมูล และกำหนดกฎระเบียบที่ป้องกันจริยวิบัติของสถานประกอบการและประชาชนทั่วไปอีกด้วย  เช่น กำหนดให้โรงงานอุตสาหกรรม ต้องติดตั้งเครื่องมือและอุปกรณ์ในการป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดแก่คนงานให้เพียงพอ    คนงานที่เจ็บป่วยจากการทำงาน ต้องได้รับการชดเชยจากโรงงาน   สินค้าและบริการต่างๆ ต้องระบุผลดีผลเสียจากการใช้  และอธิบายวิธีใช้อย่างละเอียด  สถานประกอบการในภาคเอกชน ต้องมีมาตรการคุ้มครองพนักงาน และผู้บริโภคที่เป็นผู้ใช้สินค้า มีการเปิดเผยข้อดีข้อเสียของผลิตภัณฑ์อย่างชัดเจน   มีการชี้แจง เพื่อให้พนักงานของตนมีความรู้เพียงพอในการป้องกันตนเอง ในขณะเดียวกัน ผู้บริโภคและพนักงาน ก็ต้องมีส่วนรับผิดชอบ  หาข้อมูลเกี่ยวกับความปลอดภัยในการใช้สินค้าและบริการ และรับทราบถึงสิทธิอันชอบธรรมของตนเองในกรณีที่ได้รับผลกระทบจากการใช้สินค้าบริการ  และจากการทำงาน   มีกฎหมายกฎระเบียบลงโทษพฤติกรรมที่ส่อไปในทางจริยวิบัติที่ชัดเจน  ทั้งภาครัฐาลและภาคภาคเอกชนอาจตั้งหน่วยงานที่มีหน้าที่ให้คำปรึกษาแนะนำประชาชน  ในการป้องกันรับผลกระทบจากจริยวิบัติในลักษณะต่างๆ  และสามรถรับการชดเชยจากความเสียหายที่เกิดจากพฤติกรรมจริยวิบัติอย่างเหมาะสม

    จริยวิบัติ อาจไม่สามารถขจัดให้หมดสิ้นได้ แต่ก็ป้องกันหรือบรรเทาลงได้ในระดับหนึ่ง  หากทั้งรัฐบาล สถานประกอบการ และประชาชนทั่วไป มีคุณธรรม มีจิตสำนึก รู้ดีชั่ว รู้ถูกผิด ไม่หลอกลวง ไม่เอารัดเอาเปรียบ  จริยวิบัติก็จะไม่เกิดขึ้น หรือแม้มีอยู่บ้าง ก็จะมีไม่มาก และไม่ก่อให้เกิดผลที่สร้างความเสียหายแก่สังคมและประเทศชาติจนร้ายแรงเกินไป

Facebook Comments

ใส่ความเห็น

อีเมลของคุณจะไม่แสดงให้คนอื่นเห็น ช่องข้อมูลจำเป็นถูกทำเครื่องหมาย *